آسیبپذیری
آسیبپذیری یک مفهوم تجمعی شامل تحلیل پاسخهای دوگانه اقتصادی- اجتماعی به تغییرات محیط زیستی است. برخي دانشمندان آسيبپذيري را "حساسيت يك سيستم كه با قرار گرفتن در معرض تغييرات زيست محيطي و اجتماعي، به دليل فقدان ظرفيت براي سازگاری آسيب ميبيند" اینگونه تعریف مینمایند. بنابراين افراد یا سیستمها با درجات مختلفي از اين پديده آسيب ميبينند. آسيبپذيري به عنوان قابليت افراد یا یک سیستم براي پيشبيني، مقاومت، كنار آمدن و بازيابي توان خود در برابر مخاطرات تعريف و از دو بعد تشكيل شده است. بعد بيروني شامل در معرض خطر قرار گرفتن و بعد دروني بر ناتواني مقابله و كم بودن ظرفيت براي بازسازي مجدد تاكيد ميكند. مفهوم آسيبپذيري تابعي از سه عنصر مواجه شدن با خطر، حساسيت و ظرفیتسازگاری سازگاري است.
در معرض خطر بودن
در معرض خطر بودن مجموعهاي از روشهاي برخورد با استرسهاي محيطی، اجتماعي و اقتصادي است. قرار گرفتن در معرض خطر اشاره به فشارهاي ناشي از تغيير در دفعات، ماهيت، شدت، مدت و ناحيه تغييرات استرسها دارد.
حساسیت
حساسیت اشاره به ویژگیهای درونی گونهها و یا سیستمها دارد و درجهای است که سیستم بر اساس آن تحت تاثیر میزان آسیبپذیری قرار میگیرد. حساسيت را ميتوان احتمال برخورد با درجات مختلفی از اثرات مواجه شدن با اختلالات و شوكها توصیف کرد.
ظرفیت سازگاری
ظرفیت سازگاری اشاره به توانایی گونهها یا سیستمها برای اصلاح و مقابله با اثرات منفی ناشی از تهدیدات دارد. ظرفیت سازگاری میتواند از طریق پاسخ گونه و یا اکوسیستم و یا از طریق فعالیتهای انسانی برای کاهش آسیبپذیری نسبت به تغییرات واقعی و یا قابل انتظار در منطقه تالابی باشد. ظرفيت سازگاری، به توانايي يك سيستم به طوری كه قادر باشد با تنشهاي اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي مقابله كند و يا آنها را حل كند اتلاق میشود. توانايي يك سيستم براي پاسخ به مواجهه با استرسها و تنشها به منظور تطبيق و مقابله با اثرات را ظرفيت سازگاری ميگويند.
به طور کلی آسيبپذيري توانايي تنظيم یک سیستم از سه جنبه آسيبپذيري (مواجه، حساسيت و ظرفيت سازگاری) در برابر اختلالات و نيروهاي خارجي است.
آسیبپذیری؛ یک تابع ترکیبی از در معرض خطر بودن، حساسیت و ظرفیت سازگاری